Γράμματα Ι: Αρχαία Ελληνική και Βυζαντινή Φιλολογία

 

Γενική περιγραφή της Θ.Ε.: Σκοπός της ΘΕ είναι,

– Να παρουσιάσει με τρόπο εύληπτο την ελληνική γραμματεία της αρχαίας και βυζαντινής περιόδου ως βασικό συστατικό του ελληνικού πολιτισμού

– Να εξοικειώσει τους φοιτητές με τις μεθόδους, τα βασικά εργαλεία και τα προβλήματα της φιλολογικής έρευνας

– Να παρουσιάσει τα ίδια τα πρωτότυπα κείμενα με την παράθεση ευσύνοπτων αποσπασμάτων στο διδακτικό υλικό αλλά και στα παράλληλα κείμενα

– Να εξοικειώσει τους φοιτητές με δύο επιπλέον γραμματειακές περιόδους, την ελληνιστική και την αυτοκρατορική, οι οποίες καταδεικνύουν την ουσιαστική μετεξέλιξη της κλασικής λογοτεχνίας μέσα στον χρόνο

– Και τέλος, δίνοντας μια συνολική εικόνα της βυζαντινής λογοτεχνίας να ανιχνεύσει τις γραμμές της συνέχειας αλλά και των καινοτομιών στα λογοτεχνικά είδη που αναπτύχθηκαν σε όλη τη μακραίωνη πνευματική ιστορία του Βυζαντίου

 

Στη Θ.Ε. ΕΛΠ 21 η εξοικείωση των φοιτητών με την αρχαία ελληνική γραμματεία γίνεται κυρίως με τη μελέτη και την ανάλυση των κειμένων. Τα κείμενα αυτά διδάσκονται από έγκυρες νεοελληνικές μεταφράσεις και η προσέγγισή τους δεν απαιτεί ειδικές γνώσεις από το φοιτητή.

 

 

Mαθησιακά Αποτελέσματα: Μετά από την επιτυχή περάτωση της Θεματικής ενότητας ΕΛΠ 21 οι φοιτητές,

– Θα γνωρίζουν το ιστορικό διάγραμμα, τους βασικούς εκπροσώπους, τα κυριότερα έργα και την πολιτιστική επίδραση των γραπτών μαρτυριών του αρχαίου ελληνικού και βυζαντινού πολιτισμού

– Θα κατανοούν τις βασικές ιδιαιτερότητες που προσδιορίζουν και διακρίνουν τις χρονικές περιόδους, τους συγγραφείς, τα έργα και την πρόσληψή τους

– Θα εφαρμόζουν την κατάλληλη μεθοδολογία για τη μελέτη της γραπτής παραγωγής κάθε εποχής, των βασικών εκπροσώπων και των έργων που αυτοί συνέθεσαν, θα εξετάζουν την επίδρασή τους στις επόμενες ιστορικές περιόδους και θα αξιοποιούν την ερμηνεία τους

– Θα είναι σε θέση να αναλύσουν γραπτά και προφορικά τα επιμέρους στοιχεία ενός λογοτεχνικού, ιστορικού, φιλοσοφικού, ρητορικού, επιστημονικού κειμένου της αρχαίας ελληνικής και βυζαντινής περιόδου, θα συνδυάζουν τα ευρήματα της ανάλυσής τους και θα το εντάσσουν στο κοινωνικό και πολιτιστικό πλαίσιο της εποχής του

– Θα είναι σε θέση να συνθέσουν γραπτά και προφορικά τα δεδομένα που προκύπτουν από την ανάλυση των επιμέρους κειμένων, θα εξηγούν την ύπαρξή τους με βάση το γενικότερο πλαίσιο και τις ιδιαιτερότητες της εποχής τους και θα είναι σε θέση να σχεδιάσουν και να ταξινομήσουν τα γενικά πολιτιστικά ρεύματα μέσα στα οποία γεννήθηκαν τα υπό μελέτη γραπτά μνημεία ως θεωρητικά και βιωματικά εργαλεία της σκέψης

– Θα είναι σε θέση να αξιολογήσουν με γνώση και κρίση τα θετικά και τα αρνητικά στοιχεία των γραπτών κειμένων, να συμπεράνουν για την αξία και τη σημασία τους συνολικότερα στον πολιτισμό και να εντοπίσουν την αισθητική, το στοχασμό και τη λειτουργία τους στο σύγχρονο πολιτιστικό στίγμα.

 

 

 

Γνωστικά Αντικείμενα της Θ.Ε.:

α) Αρχαία Λογοτεχνία.

β) Μεσαιωνική Λογοτεχνία

 

 

ΒΙΒΛΙΑ:

Τόμος Α΄: Αρχαϊκή και Κλασική Περίοδος, ΕΑΠ, Πάτρα 2001.

Κεφάλαιο 1 : Εισαγωγή στην αρχαία ελληνική λογοτεχνία

Κεφάλαιο 2 : Έπος

Κεφάλαιο 3 : Παλαιότερη αρχαία ελληνική λυρική ποίηση

Κεφάλαιο 4 : Λαϊκή λογοτεχνία – Ανώνυμη ποίηση

Κεφάλαιο 5 : Καταγωγή της τραγωδίας – Θεατρική παράσταση

Κεφάλαιο 6 : Αισχύλος

Κεφάλαιο 7 : Σοφοκλής

Κεφάλαιο 8 : Ευριπίδης

Κεφάλαιο 9 : Ελάσσονες τραγικοί

Κεφάλαιο 10 : Σατυρικό δράμα

Κεφάλαιο 11 : Αρχαία και Μέση Κωμωδία

Κεφάλαιο 12 : Διθύραμβος και νόμος

Κεφάλαιο 13 : Ιστοριογραφία – Πολιτικές πραγματείες και φυλλάδια

Κεφάλαιο 14 : Η ρητορική στην κλασική Αρχαιότητα

 

Τόμος Β΄: Ελληνιστική και Αυτοκρατορική Περίοδος, ΕΑΠ, Πάτρα 2001.

Κεφάλαιο 1 : Γενικά χαρακτηριστικά της ελληνιστικής εποχής

Κεφάλαιο 2 : Αφηγηματικό έπος και επύλλιον

Κεφάλαιο 3 : Καλλίμαχος

Κεφάλαιο 4 : Ελληνιστικό Δράμα

Κεφάλαιο 5 : Βουκολική και μιμητική ποίηση

Κεφάλαιο 6 : Ιστοριογραφία

Κεφάλαιο 7 : Ελληνιστικό επίγραμμα

Κεφάλαιο 8 : Αυτοκρατορικοί χρόνοι

Κεφάλαιο 9 : Ρητορική

Κεφάλαιο 10 : Το μυθιστόρημα

Κεφάλαιο 11 : Λουκιανός

Κεφάλαιο 12 : Ιστοριογραφία

Κεφάλαιο 13 : Βιογραφία

 

Τόμος Γ΄: Βυζαντινή Περίοδος, ΕΑΠ, Πάτρα 2001.

Κεφάλαιο 1 : Εισαγωγή στη βυζαντινή λογοτεχνία

Κεφάλαιο 2 : Τα αρχαία λογοτεχνικά είδη και η τύχη τους στο Βυζάντιο

Κεφάλαιο 3 : Ρητορική

Κεφάλαιο 4 : Επιστολογραφία

Κεφάλαιο 5 : Ιστοριογραφία

Κεφάλαιο 6 : Αγιολογική λογοτεχνία

Κεφάλαιο 7 : Υμνογραφία

Κεφάλαιο 8 : Εισαγωγή στη δημώδη βυζαντινή γραμματεία

Κεφάλαιο 9 : Επική βυζαντινή ποίηση: Διγενής Ακρίτης και ο ακριτικός κύκλος

Κεφάλαιο 10 : Πτωχοπροδρομικά, Σπανέας, Γλυκάς

Κεφάλαιο 11 : Μυθιστόρημα

Κεφάλαιο 12 : Αλληγορία και ηθολογία

Κεφάλαιο 13 : Χρονικά, ιστορικά τραγούδια, θρήνοι, μυθολογική ποίηση