Εισαγωγή στον Ελληνικό Πολιτισμό
Γενική περιγραφή της Θεματικής Ενότητας – Θ.Ε.:
Σκοπός της ΘΕ είναι:
- Να Παρουσιάσει τον θεωρητικό προβληματισμό που έχει αναπτυχθεί γύρω από την έννοια του πολιτισμού.
- Να διερευνήσει τους τρόπους με τους οποίους οι μαρτυρίες του παρελθόντος έχουν συμβάλει στην ανασύνθεση της φυσιογνωμίας ενός πολιτισμού.
- Να διερευνήσει τη διαδικασία της πολιτισμικής αλλαγής.
- Να παρουσιάσει την συμβολή της αρχαιολογίας στην ανάδειξη της πολιτισμικής κληρονομιάς.
- Να διερευνήσει τη συμβολή της γλώσσας στη μεταβίβαση των πολιτισμικών στοιχείων.
- Να παρουσιάσει συνοπτικά σημαντικούς σταθμούς του ελληνικού πολιτισμού.
- Να εισαγάγει στο οικείο πρόγραμμα σπουδών.
Mαθησιακά Αποτελέσματα:
Μετά την επιτυχή ολοκλήρωση της Θεματικής Ενότητας ΕΛΠ10, οι φοιτητές θα είναι σε θέση να:
- κατανοούν τα κεντρικά σημεία του θεωρητικού προβληματισμού σχετικά με τις θεμελιακές έννοιες του πολιτισμού, της κουλτούρας, της μαζικής κουλτούρας και της υψηλής τέχνης.
- γνωρίζουν την έννοια του αρχαιολογικού πολιτισμού και των στοιχείων που τον συνθέτουν, καθώς επίσης την έννοια της παράδοσης και της πολιτιστικής κληρονομιάς.
- να γνωρίζουν τα σημαντικότερα επιτεύγματα και τον καθοριστικό ρόλο της αρχαιολογικής έρευνας στην ανασύσταση και διαχείριση του παρελθόντος στην Ελλάδα από τον 18ο έως τον 20ό αιώνα.
- περιγράφουν την ιστορική εξέλιξη της ελληνικής γλώσσας στις πέντε βασικές περιόδους της: τη Mυκηναϊκή, την Αρχαία ελληνική, την Κοινή Ελληνιστική, τη Βυζαντινή και τη Νεοελληνική.
- κατανoούν θεμελιακές εκφάνσεις του αρχαίου ελληνικού και του βυζαντινού πολιτισμού από τη σκοπιά της ιστορίας, της λογοτεχνίας και της αρχαιολογίας, όπως: αξίες δημόσιας και ιδιωτικής ζωής, πολιτική οργάνωση και πολιτική θεωρία, φιλοσοφία, επιστήμες, τέχνη και αρχιτεκτονική, θέατρο, θρησκεία, δίκαιο.
- αντλούν στοιχεία από λογοτεχνικά έργα και μνημεία τέχνης του αρχαίου ελληνικού και του βυζαντινού πολιτισμού και να τα συνδυάζουν με τις θεωρητικές γνώσεις τους.
- εφαρμόζουν τις παραπάνω γνώσεις σε διαχρονικά ερωτήματα σχετικά με τη σχέση του αρχαίου ελληνικού και του βυζαντινού πολιτισμού.
- συγκρίνουν πολιτισμικά δεδομένα διαφορετικών εποχών και να διατυπώνουν βάσιμες υποθέσεις για δυνητικές εξελίξεις στο παρελθόν ή το παρόν.
- εκπονούν ακαδημαϊκές εργασίες ασκώντας την κριτική σκέψη τους και αξιοποιώντας ποικίλη βιβλιογραφία.
- να προχωρήσουν στην εμβάθυνση της αποκτηθείσας γνώσης στις επόμενες Θ.Ε. του Προγράμματος Σπουδών «Ελληνικός Πολιτισμός».
Γνωστικά Αντικείμενα της Θ.Ε.:
- Η έννοια του πολιτισμού: Όψεις του Ελληνικού Πολιτισμού
- Σημαντικοί σταθμοί του Ελληνικού Πολιτισμού
ΒΙΒΛΙΑ:
Τόμος Α΄: Η Έννοια του Πολιτισμού. Όψεις του Ελληνικού Πολιτισμού, ΕΑΠ, Πάτρα 1999.
- Κεφάλαιο 1: Εισαγωγή στην έννοια του πολιτισμού
- Κεφάλαιο 2: Πολιτισμικές προσεγγίσεις και ερμηνείες του παρελθόντος
- Κεφάλαιο 3: Η σημασία και η προσφορά της αρχαιολογικής έρευνας στην Ελλάδα.
- Κεφάλαιο 4: Εξέλιξη και διάλεκτοι της Ελληνικής γλώσσας
Τόμος Β΄: Σημαντικοί Σταθμοί του Ελληνικού Πολιτισμού, ΕΑΠ, Πάτρα 2000.
- Κεφάλαιο 1: Οι αξίες των Αρχαίων Ελλήνων
- Κεφάλαιο 2: Πολιτική και θεωρία της πολιτικής
- Κεφάλαιο 3: Φιλοσοφία και Επιστήμη
- Κεφάλαιο 4: Τέχνη
- Κεφάλαιο 5: Λογοτεχνία και Αρχαίο Θέατρο
- Κεφάλαιο 6: Το Βυζάντιο. Το όνομα, η σημασία οτυ πολιτισμού, το κράτος.
- Κεφάλαιο 7: Ο χριστιανισμός
- Κεφάλαιο 8: Το Βυζαντινό δίκαιο
- Κεφάλαιο 9: Γλώσσα και παιδεία στο Βυζάντιο
- Κεφάλαιο 10: Βυζαντινή υμνογραφία, μουσική και σημειογραφία.
- Κεφάλαιο 11: Βυζαντινή τέχνη: Αρχιτεκτονική, ζωγραφική, γλυπτική.
- Κεφάλαιο 12: Νεοελληνικός Διαφωτισμός.